zADBAJ O SWOJE ZDROWIE

Tak samo jak dbacie o swoje samochody i co roku musicie zrobić chociażby obowiązkowy przegląd techniczny – tak samo powinno się dbać o swoje ciało. Regularne monitorowanie stanu naszego zdrowia to konieczność!

Nawet jeśli czujecie się super zdrowo, wydaje Wam się, że o siebie dbacie, zdrowo jecie, regularnie się ruszacie, pilnujecie jakości snu to jednak “wewnątrz” waszego ciała nie wszystko może być takie okej:)
Przy okazji tych rutynowych badań może się okazać, że coś przestaje funkcjonować prawidłowo. A o takich awariach lepiej dowiedzieć się zanim coś porządnie się popsuje.

Ten artykuł podpowie Ci:
– jak przygotować się do badań,
– jakie badania krwi warto wykonać i o czym mówią poszczególne wskaźniki,
– ile kosztują te badania prywatnie,
– które badania może przepisać Twój lekarz rodzinny

Jak przygotować się do badań krwi?

Żeby otrzymać jak najdokładniejsze wyniki badań krwi musimy odpowiednio się przygotować, tak żeby zachować odpowiednią higienę badań.

1. Po pierwsze – badania wykonujemy RANO
   Czemu jest to takie istotne? Otóż wiele substancji w naszym organizmie wydzielanych jest różnie o różnych porach. I tak dla przykładu badając tarczycę, czyli wskaźniki TSH, FT3 i FT4 zupełnie inny wynik otrzymamy rano niż wieczorem. Musimy zaznaczyć, że normy podawane przy naszych wynikach odnoszą się właśnie do godzin porannych!
   Podobna sytuacja ma miejsce przy badaniu poziomu kortyzolu. Rano jego stężenie powinno być największe i wraz z upływem dnia systematycznie spadać.
2. Po drugie przychodzimy NA CZCZO! Wczesna pora sprzyja też dłuższej przerwie od ostatniego posiłku. Powinniśmy odpuścić jedzenie przez przynajmniej 12h, żeby zagwarantować prawidłowe wyniki. Ostatni posiłek przed snem powinien być lekkostrawny.
   Tłusty posiłek nawet zjedzony na kolację dzień wcześniej może mieć ogromny wpływ na wynik cholesterolu.
   Będąc na czczo również nasze wyniki glukozy i insuliny będą odpowiednio oznaczone i łatwiejsze do interpretacji.
3. Ten jeden dzień odpuśćmy sobie też kawę z rana. Wypijmy zamiast tego szklankę wody bez żadnych dodatków. Musimy być odpowiednio nawodnieni, żeby sam moment pobrania przebiegł sprawniej.
4. Jeśli to możliwe i nie zagraża to zdrowiu, odstaw wszystkie leki, suplementy, witaminy i ziółka nawet 3 dni przed badaniem.
5. Nie pij alkoholu dzień wcześniej. A najlepiej nawet 2-3 dni przed pobraniem krwi.
6. Jeśli jesteś regularnie trenującą osobą – nie rezygnuj z treningu dzień wcześniej. Ważne jednak żebyś nie trenował w dzień samego badania! Może to wpłynąć na wyniki wielu badań które będziesz robił!
7. W przypadku kobiet, warto zwrócić uwagę na fazę cyklu, gdyż to też znacząco wpłynie na badania – zwłaszcza hormonów płciowych. Najlepiej skonsultować termin badania z lekarzem

Jakie badania krwi wykonać i o czym mówią poszczególne wskaźniki?

Morfologia krwi z rozmazem

Morfologia pozwoli nam ocenić czy skład krwi jest prawidłowy. Układ czerwonokrwinkowy może nam pokazać zaburzenia związane z niedoborami składników odżywczych, anemią i zaalarmować o stanach zapalnych  rozwijających się w organizmie.  Przykładowo anemia będzie objawiała się niskim poziomem hemoglobiny. A przyczyną hemoglobiny mogą być niedobory żelaza. A u sportowców może to również wskazywać na stan przetrenowania.
Z kolei przykładowo podwyższone białe krwinki, WBC, mogą nas informować o infekcjach pasożytniczych, alergiach czy np. chorobach autoimmunologicznych. Jeśli stan taki trwa przewlekle ilość białych krwinek może z kolei spadać z powodu przeciążenia układu odpornościowego.
KOSZT 11,90zł

Żelazo i ferrytyna

A jak już mamy ocenioną jakość krwi, to warto od razu spojrzeć na poziom Żelaza oraz stan naszych zapasów żelaza – Ferrytyny.
Niedobór żelaza w pierwszej kolejności będzie objawiał się stanami wyczerpania, zmęczenia, zaburzeniami koncentracji czy snu. Dopiero w późniejszej fazie będzie dochodziło do niedokrwistości czyli anemii.
Koszt Żelazo 9zł, Ferrytyna 36zł

Glukoza i Insulina

Mega istotnym elementem jest zbadanie stanu gospodarki węglowodanowej.  W przypadku rutynowych, profilaktycznych badań wystarczy nam zbadanie cukru oraz insuliny na czczo. Odchylenia od norm mogą świadczyć o zaburzeniach takich jak insulinooporność, hipoglikemia reaktywna czy cukrzyca typu II.
Prawidłowe wartości dla glukozy na czczo to  wynik między 75-90, a idealny wynik insuliny to poniżej 10. (między 5-8)
KOSZT glukoza 9zł, insulina 40zł

Pełny Lipidogram

Pełny lipidogram to:
– cholesterol całkowity
– cholesterol HDL
– cholesterol LDL
– trójglicerydy
Cholesterol jest NIEZBĘDNY DO PRAWIDŁOWEGO FUNKCJONOWANIA!  Bez cholesterolu nie wyprodukujemy większości hormonów, wit D. Generalnie wchodzi w skład każdej komórki naszego ciała. Większość bo ok. 90% cholesterolu produkowana jest w wątrobie a tylko niewielka część to ten cholesterol przyjmowany z pokarmem.

U osób aktywnych fizycznie  poziom cholesterolu może być większy niż normy laboratoryjne. Dzieję się tak dlatego, że poziom podwyższa się wtedy kiedy potrzebna jest ochrona komórek, czyli na skutek np. ciężkich treningów.
Oprócz całkowitej ilości cholesterolu ważny jest stosunek LDL do HDL, który powinien optymalnie wynosić 2:1
To co jest bardzo ważne to poziom trójglicerydów. Norma to wszystko poniżej 150. Wyższy poziom może być spowodowany nadmiernym spożyciem ich z pożywienia, ale też dietą bogatą w cukry czy alkohole:) A wysokie trójglicerydy to bezpośrednie zagrożenie miażdżycą czy chorobami niedokrwiennymi serca.
KOSZT 33zł

Kwas moczowy

Tymi wskaźnikiem oceniamy prawidłowość pracy nerek. Wysoki poziom kwasu moczowego może świadczyć o dnie moczanowej, a ta z kolei może dawać objawy w postaci bóli stawów. U osób trenujących niby zdarza się często na skutek przetrenowania, a okazuje się że przyczyna może być inna. Idealnie byłoby również zbadać mocz, żeby mieć pełny obraz pracy nerek.
KOSZT 9zł

AST, ALT

Te 2 parametry pokażą w jakim stanie jest wątroba. A wątroba ma być w super stanie bo to ona odpowiada za detoksyfikację organizmy z substancji takich jak alkohol, zanieczyszczenia powietrza, nieodpowiednia dieta.
Nadużywanie cukrów, pestycydów,  leków czy sterydów też może doprowadzić do jej upośledzonej pracy, dlatego warto skonsultować każde podwyższone parametry jej pracy z lekarzem.
To czy wątroba jest w dobrym stanie możemy też wywnioskować na podstawie poprzednich badań czyli lipidogram i gospodarka cukrowa.
Wątroba ma ogromne właściwości regeneracyjne dlatego w miarę wcześnie wykryte problemy można często szybko zażegnać odpowiednim leczeniem.
KOSZT 18zł

Witamina D

Większość z nas będzie miała niedobory tej witaminy. A jest ona szalenie istotna ze względu na to że reguluje ważne procesy metaboliczne naszego organizmu. Liczne badania wykazują, że jej odpowiedni poziom wzmacnia układ odpornościowy, działa pozytywnie przy chorobach autoimmunologicznych, wspiera przemianę tłuszczy czy wchłanianie wapnia.
Żeby zbadać jej poziom konieczne będzie oznaczenie poziomu  oznaczenie poziomu 25(OH)D3
KOSZT 78zł

Hormony płciowe

Hormony płciowe czyli:

• testosteron całkowity  28zł
• test wolny – 52zł
• estradiol – tzw żeńskie hormony płciowe  26zł
• progesteron  26zł
• FSH i LH – 26zł – 26zł
• prolaktyna 26zł

Ciężko w prosty sposób omówić za co odpowiadają poszczególne hormony i jakie zaburzenia mogą się wiązać z ich odchyleniami. Oczywiście normy dla poszczególnych hormonów znacząco będą się różniły dla kobiet i dla mężczyzn.
Warto jednak kontrolować ich poziom bo naprawdę bardzo dużo problemów może wynikać  z nieprawidłowej pracy poszczególnych gruczołów.
I tak np. podwyższony estrogen u mężczyzn może być kojarzony z obniżeniem nastroju, wzrostem masy ciała, migrenami, przemęczeniem, problemami skórnymi, spadkiem libido czy przerostem piersi.

Hormony tarczycy

Każda komórka naszego ciała posiada receptory hormonów tarczycy – więc od pracy tego gruczołu będzie zależało funkcjonowanie całego naszego ciała – począwszy od produkcji cholesterolu, hormonów, po metabolizm naszego ciała.
Co zatem musimy zbadać?

Najlepiej całą trójcę
– TSH – hormon stymulujący tarczycę – podwyższony poziom tego hormonu może świadczyć o tym że tarczyca niedomaga – stan niedoczynności
– FT3 – wolną trójjodotyroninę
– FT4-  wolna tyroksyna
KOSZT 63zł

Kortyzol

Ściśle powiązane z pracą tarczycy będzie funkcjonowanie nadnerczy. Intensywne treningi są silnym stresem dla organizmu (którego i tak nie brakuje na codzien), co stymuluje pracę nadnerczy – a one produkują hormon stresu czyli kortyzol.
Długotrwałe obciążenie stresem może spowodować tak zwane zmęczenie nadnerczy. A nieprawidłowa praca nadnerczy będzie rzutowała nie tylko na wspomnianą tarczycę, ale również może mieć wpływ na wydzielanie hormonów płciowych.
Tutaj diagnostyka jest dosyć trudna. 
Warto zbadać Kortyzol i DHEA – jednak podlegają one bardzo dużym fluktuacjom w ciągu dnia, a istotny z punktu widzenia pełnej diagnozy będzie pełny obraz ich pracy. Dlatego często proponuje się badania kortyzolu ze śliny (wykonujemy je 4 razy w ciągu dnia).
Jest to bardziej uciążliwe, ale najbardziej miarodajne.
Jednak myślę że dla większości rutynowych badań, pomiar hormonów z rana wystarczy – albo nawet jeśli nie ma ku temu przesłanek można to badanie pominąć.
KOSZT  88zł

Które badania KRWI trzeba robić prywatnie, a które z NFZ?

Koszty pełnego takiego pakietu są spore. ALE!

1. Każde laboratorium oprócz cen detalicznych na poszczególne badania oferuje też różnego rodzaju promocje lub też pakiety. Może się okazać, że zaoszczędzicie kupę kasy, dlatego warto sprawdzać ofertę i ewentualnie dokupić później jakieś pojedyncze badanie do pakietu jeśli zajdzie konieczność.
2. Jak się pewnie domyślacie lekarz rodzinny może oczywiście zlecić część tych badań wtedy też wykonacie je bezpłatnie. Które zatem badania może przepisać lekarz?

No oczywiście tylko te najtańsze:)

• Morfologia
• Glukoza
• Lipidogram
• Aminotransferazy
• TSH, FT4 i FT3
• Kwas moczowy
• żelazo
• Reszta niestety jest nierefundowana

3. Część z Was pewnie ma pakiety prywatnej opieki medycznej. Tutaj warto sprawdzić co obejmuje Wasz pakiet bo być może nie będziecie musieli robić wszystkich drogich badań prywatnie.

Pamiętajcie, żeby nie starać się samodzielnie interpretować wyników badań, jeśli nie macie o tym pojęcia. Każde odchylenia od normy warto skonsultować z kompetentnym lekarzem lub dietetykiem. Często te rutynowe badania pomogą w porę zdiagnozować toczące się stany chorobowe.

A z większością problemów zdrowotnych lepiej radzić sobie jak są w początkowym stadium, niż czekać aż choroba się rozwinie.

Osoby trenujące powinny takie badania wykonywać przynajmniej raz w roku. Naprawdę warto, wiem po sobie:)